W uroczym Chotlu Czerwonym, świętokrzyskie

Na Ponidziańskich szlakach

Chotel Czerwony to niewielka wieś na Ponidziu, w województwie świętokrzyskim, w gminie Wiślica, w powiecie Busko-Zdrój. Miejscowość znajduje się w bliskim sąsiedztwie dwóch rezerwatów przyrody: Góry Wschodnie oraz Przęślin. Najważniejszym zabytkiem osady jest gotycki kościół pw. św. Bartłomieja Apostoła. Świątynia ta góruje nad Chotlem Czerwonym, ponieważ umiejscowiona jest na dość wysokim wzniesieniu. Chotel Czerwony jest jedną z najstarszych osad w województwie świętokrzyskim. Miejscowość ta jest ściśle związana z postacią Jana Długosza, który rezydował w niedalekiej Wiślicy. To właśnie on ufundował miejscową świątynię. Zapraszam na spacer po Chotlu Czerwonym.

Kościół pw. św. Bartłomieja w Chotlu Czerwonym został wybudowany w stylu gotyku północnego. Świątynia położona jest na gipsowym wzgórzu. Jej fundatorem jest, jak już powyżej nadmieniałem, Jan Długosz. Kościół ten został wzniesiony w latach 1440-1450 na miejscu poprzedniej, drewnianej budowli sakralnej. Świątynię otacza kamienny mur. Przy drzwiach wejściowych (bocznych) znajduje się zegar słoneczny. Przy tym samym wejściu można zauważyć rysunki, które przedstawiają stopy. Są to bardzo tajemnicze elementy wystroju zewnętrznego tego kościoła. We wnętrzu świątyni nie byłem, ponieważ jest ona zazwyczaj zamknięta. Zapewne jedynie w niedzielę jest szansa wejść do środka omawianej gotyckiej świątyni. Ja, jak również inne dwie osoby zwiedzające, dosłownie „pocałowaliśmy” klamkę. Zatem jest powód, ażeby jeszcze raz przyjechać do Chotla i zwiedzić tę świątynię od środka, ale już na przykład w niedzielę. W jednym z przewodników można przeczytać, iż we wnętrzu świątyni można zobaczyć tablicę erekcyjną, która przedstawia Matkę Boską oraz świętych Hieronima i Stefana. Ciekawie prezentuje się gotyckie sklepienie, które zostało udekorowane herbami oraz Orłem Białym. Kościół ten posiada również krucyfiks z około 1400 roku. Wystrój świątyni jest barokowy. Za ołtarzem głównym znajduje się gotyckie sakramentarium z baldachimem. Nad wejściem do zakrystii można zobaczyć XV-wieczną rzeźbę, która przedstawia św. Stefana. U podnóża tej budowli sakralnej znajduje się wykuta w skale korytarzowa piwnica, która jest określana jako „kuchnia proboszczów”. Większość czasu poświęciłem na przypatrywanie się elementom zewnętrznym świątyni. Szkoda tylko, że świątynia została otynkowana, przez co „ujęto” jej, jak gdyby, trochę „gotyckości”. Uważam, że sama cegła czy też ciosy kamienne powinny zostać nieotynkowane w przypadku gotyckich budowli sakralnych. Pomijając ten fakt, świątynia w Chotlu Czerwonym jest przepiękna i prezentuje się znakomicie. Szczególnie rzuca się w oczy czerwony dach. Warto zwiedzić ten kościół!

Rezerwat Przęślin

Rezerwat ten znajduje się na wschód od Chotla Czerwonego. Jest to wzgórze, które zbudowane jest ze skał kredowych i gipsowych. Na terenie rezerwatu żyją rzadko spotykane owady, na przykład modliszka. Omawiane miejsce porastają również rośliny, którym grozi wyginięcie. Należałoby tutaj wymienić na przykład gęsiówkę uszkowatą. W przeszłości omawiane wzniesienie mogło służyć za miejsce kultu religijnego. Nie wykluczone, że znajdować się też tam mogła na przykład osada słowiańska.

Informacje na podstawie strony intour.pl oraz przewodnika „Ponidzie”, który został wydany przez wydawnictwo FotoVoyage. Posiłkowałem się również informacjami z tablicy obok kościoła w Chotlu Czerwonym.

Zdjęcia Andrzej Pietruszka, drugi listopada br.