Kije, świętokrzyskie

Kije to wieś gminna w powiecie pińczowskim województwa świętokrzyskiego. Osada znajduje się przy drodze z Pińczowa do Kielc. Do najważniejszych zabytków miejscowości należałoby zaliczyć kościół parafialny, którego początki sięgają XII stulecia. Jest to jedna z najstarszych świątyń chrześcijańskich na terenie państwa polskiego. Istnieją domniemania, iż sama miejscowość powstała między 950 a 1140 rokiem. Zapraszam na spacer po Kijach.

Kościół św. Piotra i Pawła w Kijach 

Historycy uważają, iż świątynia w Kijach powstała w roku 1144. Z roku 1213 pochodzą źródła historyczne, które informują o istnieniu opisywanego kościoła parafialnego już w pierwszej połowie XII stulecia. Około 1325 roku w Kijach powołano dziekanię. Przypuszcza się, iż w wieku XVI do świątyni dobudowano zakrystię. Natomiast w XVII stuleciu do kościoła dobudowano kaplicę Krasuckich (1618) oraz Gołuchowskich (mniej więcej połowa XVII stulecia). W roku 1644 zostały konsekrowane nowe ołtarze. W drugiej połowie XVII budowla była wielokrotnie restaurowana. Z lat 1730-1737 pochodzi ołtarz główny, który został ufundowany przez księdza Wacława Hieronima Sierakowskiego. W 1733 roku, na miejscu starej kaplicy Gołuchowskich, wzniesiono kaplicę świętego Józefa. Zespół kościelny został gruntownie przekształcony przez księdza Ignacego Bieńkowskiego, który był prepozytem kijskim w latach 1755-1793. W 1841 roku do dzwonnicy dobudowano kostnicę. W 1936 roku, w wyniku prac restauracyjnych, w prezbiterium odkryto romańskie mury. W 1945 roku, na skutek działań wojennych, świątynia została uszkodzona. W latach 1958-1964 dokonano konserwacji ołtarzy, odnowiono mury świątyni, jak również przeprowadzono badania archeologiczne. W okresie późniejszym jeszcze kilka razy trwały prace renowacyjne w świątyni. W 1993 roku odrestaurowano dwa obrazy w omawianym kościele parafialnym.

Świątynia w Kijach jest barokowa, ale posiada również elementy romańskie oraz gotyckie. W prezbiterium świątyni zachowały się romańskie detale: mury, okienko oraz portal. Natomiast jeżeli chodzi o elementy gotyckie, to na elewacji zakrystii można zobaczyć tarcze herbowe z XV wieku. Ciekawie prezentuje się główny portal wejściowy do świątyni, który posiada interesujące elementy ozdobne. We wnękach na fasadzie umieszczono kamienne figury św. Piotra i Pawła, Apostołów. Kaplice zostały zwieńczone ślepymi latarniami. Portal boczny również prezentuje się ciekawie.

Kasztelania w Kijach

Jest to budynek Samorządowej Instytucji Kultury. Swoim wyglądem budowla ta nawiązuje do historycznej kasztelanii, która działała w Kijach w przeszłości.

Pomnik rycerza Mściwoja

Na pomniku widnieje taka informacja: „Rycerzowi chorągwi Władysława Jagiełły Mściwojowi ze Skrzynna. Temu, który 15 lipca 1410 roku w bitwie pod Grunwaldem ranił śmiertelnie Mistrza Krzyżackiego Urlicha Von Jungingena, a płaszcz jego jako wotum dziękczynne w kościele kijskim zostawił. Społeczność gminy Kije 2013 roku.”

W centrum Kij

Jesienne kolory w Kijach

Informacje na podstawie strony zabytek.pl oraz tablic informacyjnych obok kościoła w Kijach. Warto przyjechać do wioski Kije w świętokrzyskiem. To stara osada, która posiada ciekawą i długą historię.

Zdjęcia Andrzej Pietruszka, 21.10.23

Autor: Andrzej Pietruszka