Opactwo Cystersów w Krakowie-Mogile

Klasztor Cystersów usytuowany jest w krakowskiej dzielnicy Nowa Huta. Opactwo powstało w latach 1222-1225. Fundatorem omawianej budowli jest biskup krakowski Iwo Odrowąż, który również sprowadził zakonników z Lubiąża na Śląsku do Mogiły. W XIII stuleciu opactwo było dwukrotnie niszczone przez najazdy tatarskie. W roku 1266 biskup krakowski Prandota na nowo poświęcił późnoromański kościół pw. Najświętszej Marii Panny i św. Wacława. Przy owym wydarzeniu byli obecni książę krakowski Bolesław Wstydliwy i jego żona św. Kinga. Cystersi wybudowali swoją siedzibę w dolinie nieopodal Wisły, co zapełniało szybki dostęp do wody. Niebawem założyli również stawy rybne i młyny wodne. Opactwo było zatem samowystarczalne. Klasztor w Mogile był też swoistym centrum kultury artystycznej i intelektualnej. W mogilskim opactwie przepisywano księgi, zorganizowano również bibliotekę. Autorem fresków w kościele mogilskim jest Stanisław Samostrzelnik (mogilski mnich i również malarz). W opactwie od XV stulecia nieprzerwanie trwa kult cudownej figury Pana Jezusa Ukrzyżowanego.

Klasztor zamieszkiwali mnisi, którzy większość czasu spędzali na modlitwie oraz bracia konwersi (zajmowali się pracą fizyczną oraz prowadzili gospodarstwo klasztorne). Mnisi zamieszkiwali wschodnie skrzydło klasztoru, a konwersi – zachodnie. Dziś funkcja konwersa zaniknęła. Kościół klasztorny pierwotnie był przeznaczony tylko i wyłącznie dla zakonników, natomiast od wieku XVI dostępny jest również dla osób świeckich. Do opactwa należy także parafia pw. św. Bartłomieja w Mogile.

Nieopodal opactwa można zwiedzić także drewniany kościół pw. św. Bartłomieja w stylu gotyckim. Obiekt został wzniesiony w 1466 roku. Fundatorem kościoła jest opat Piotr Hirschberg (pracę wykonano pod nadzorem cieśli Macieja Mączki). Budowla powstała w miejscu, gdzie wcześniej stała starsza świątynia z XII/XIII w. We wnętrzu kościoła można zobaczyć gotyckie odrzwia datowane na rok 1466. Świątynię rozbudowano ok. 1740. Obok kościoła stoi drewniany zespół bramny z przejazdem, furtkami, jak również dzwonnicą z 1752 roku.

Zdjęcia Andrzej Pietruszka, tekst na podstawie ulotki informacyjnej, którą można było wziąć w opactwie mogilskim, 30 stycznia 2021.