Mało znane Koszyce, małopolskie

Koszyce to małe znane miasto w województwie małopolskim, w powiecie proszowickim. Osada znajduje się około 40 km na północny-wschód od Krakowa, przy drodze do Sandomierza. Jest to rzadko odwiedzana miejscowość przez turystów, a gdy wpiszemy w wyszukiwarce hasło „Koszyce”, to w pierwszej kolejności znajdziemy informację, co prawda, o Koszycach, ale na Słowacji. Adnotacje o polskich Koszycach pojawiają się zdecydowanie później. Nie jest to oczywiście osada, na którą potrzeba całego dnia, ażeby ją zwiedzić. Wystarczy dwie lub trzy godziny. Warto chociaż na chwilę zatrzymać się w Koszycach!

Przy rynku w Koszycach stoi duża tablica, która informuje przybysza o tym, iż ” 26 czerwca 1374 r. Elżbieta Łokietkówna, pełniąca w tym czasie funkcję regentki, lokowała Koszyce na prawie magdeburskim. Nastąpił szybki rozwój miasta. Sprzyjało temu położenie Koszyc na trzech szlakach handlowych: tzw. Trakcie Królewskim Kraków-Sandomierz, trakcie kijowskim Kraków-Sandomierz-Lublin-Kijów a także rzecznym wzdłuż Wisły. W pobliskiej miejscowości Morsko znajdował się piąty co do wielkości w ówczesnej Polsce port rzeczny, skąd spławiano sól z Bochni, zboże, i drewno z pobliskiej Puszczy Niepołomickiej. Ze względu na istnienie przeprawy (mosty) Koszyce też uzyskały prawo pobierania myta. Były miejscem zmiany podwód dla posłańców królewskich w drodze na Litwę i miejscem pierwszego popasu dla dworu w jego drodze z Krakowa. Na Rynku koszyckim istniały dwie studnie. Koszyce jako miasto królewskie stanowiły dobra stołowe królewskiego dworu. Posiadały herb, rynek oraz ratusz. Należały do miast o obliczu rzemieślniczo-handlowym. Według rejestru z końca XVII wieku w mieście było 70 rzemieślników, 12 przekupniów a 46 osób zajmowało się rolnictwem. Koszyce posiadały swoją miarę tj. „1 korzec koszycki” równy 1/4 korca krakowskiego (jeden korzec żyta-55 kg, pszenny-57 kg). W Koszycach znajdowała się szkoła parafialna, funkcjonował szpital z kaplicą św. Krzyża, będący jednocześnie przytułkiem dla osób starszych i bezdomnych, istniało bractwo literackie, oraz bractwo św. Anny.

„Świetność Koszyc trwała do połowy XVII wieku do potopu szwedzkiego. Zniszczenia wojenne i następujące potem rozbiory, wojny napoleońskie, powstanie styczniowe doprowadziły do upadku miasta. W 1869 r. Koszyce utraciły prawa miejskie. Dzieła zniszczenia dopełnił wielki pożar Koszyc w wyniku którego spłonęło 53 domy czyli całe centrum miasta oraz kościół parafialny. Prawdziwy renesans Koszyce przeżywają począwszy od 1989 r. Samorząd gminy bardzo aktywnie działa we wszystkich dziedzinach życia społecznego i gospodarczego.”(cytat na podstawie tablicy informacyjnej w Koszycach)

Co można zobaczyć w Koszycach? W pierwszej kolejności jest to rynek, który otaczają kamienice. Na placu głównym znajduje się pomnik poświęcony Elżbiecie Łokietkównej. W jednej z pierzei rynku stoi studnia. Warto też zajrzeć do kościoła parafialnego w stylu neogotyckim. Ciekawe reprezentuje się dawna synagoga, a dziś Muzeum Ziemi Koszyckiej. W okolicznych miejscowościach znajdują się zabytkowe kościoły, mi udało się zwiedzić późnogotycki kościół w niedalekim Witowie. Koszyce to mała mieścina w Małopolsce, która ma swój urok.  Zapraszam do obejrzenia zdjęć z Koszyc.

Kościół parafialny z 1881

Dawna synagoga z roku 1935, obecnie Muzeum Ziemi Koszyckiej

Rynek w Koszycach

Kościół z XV stulecia w Witowie koło Koszyc

Zdjęcia Andrzej Pietruszka, siódmy stycznia 2022 r.