Bazylika św. Andrzeja w Olkuszu, małopolskie

3 kwietnia 2022

Bazylika św. Andrzeja w Olkuszu – perła małopolskiego gotyku

Bazylika św. Andrzeja znajduje się w Olkuszu, w województwie małopolskim, w diecezji sosnowieckiej. Na stronie zabytek.pl możemy przeczytać, że „…kościół parafialny pw. św. Andrzeja rozbudowany w XIV w., przypuszczalnie z fundacji Kazimierza Wielkiego, na miejscu starszego. Gotycka świątynia jest orientowana, murowana z cegły i miejscowego parczewskiego piaskowca. Prezbiterium będące najstarszą częścią kościoła, powstałe przed poł. XIV w. i będące adaptacją budowli z końca XIII w. jest zamknięte ścianą prostą i trójnawowym, halowym korpusem (2. poł. XIV w). Wnętrza świątyni nakrywają sklepienia krzyżowo-żebrowe. W XV w. po południowej stronie prezbiterium dobudowano gotycką kaplicę św. Anny, z tegoż czasu pochodzą zakrystia i skarbiec dobudowane od północy. Manierystyczne przybudówki po południowej stronie korpusu powstały w latach 1612 (kruchta) i 1620 (kopułowa kaplica Matki Boskiej Loretańskiej). W wieku XVIII i XIX, w celu wzmocnienia konstrukcji kościoła osłabionej szkodami górniczymi, gotyckie przypory zastąpiono szkarpami z daszkami. Do zachodniej ściany korpusu dobudowano kruchtę i klatkę ze schodami na chór muzyczny, wybudowano także nową wieżyczkę na sygnaturkę.

Wieża-dzwonnica wolno stojąca po zachodniej stronie kościoła, zbudowana w stylu neogotyckim, murowana z piaskowca parczewskiego, jest dziełem Sławomira Odrzywolskiego z lat 1903(8?)-1913.

Kaplica pw. św. Jana Kantego powstała w 1738 r. w obrębie cmentarza przykościelnego. Jej obecny neogotycki charakter jest rezultatem przebudowy z 1897 r. Murowana, od południa jest związana z linią miejskiego muru obronnego, zachowała barokową fasadę…” (cytat na podstawie strony zabytek.pl).

Zapraszam do obejrzenia zdjęć kościoła św. Andrzeja w Olkuszu.

Organy w bazylice olkuskiej

W kościele św. Andrzeja w Olkuszu znajdują się zabytkowe późnorenesansowe organy, które są w całości oryginalne, zarówno obudowa, jak i mechanizm. Budowę instrumentu zlecono Hansowi Hummlowi, a miało to miejsce w roku 1611. Organy posiadają 1776 piszczałek, które nastrojone są według reguł, które panowały w XVII stuleciu. Na omawianych organach można wykonywać tylko muzykę wczesnobarokową oraz renesansową. Instrument brzmi bardzo wyjątkowo i oddaje trendy w XVII-wiecznej muzyce sakralnej. Jesienią każdego roku w Olkuszu organizowane są Dni Muzyki Organowej. Każdy miłośnik muzyki sakralnej może przenieść się w czasie. Potwierdzam, iż organy olkuskie brzmią niesamowicie, gdyż sam miałem przyjemność ich posłuchać. Warto przyjechać do Olkusza i odwiedzić bazylikę św. Andrzeja. Ciekawa budowla, która posiada przepiękne organy oraz wnętrze.

Kościół najlepiej zwiedzić w niedzielę, ponieważ w tygodniu jest przeważnie zamknięty.