Ostrzeszów, wielkopolskie

Ostrzeszów, zabytki, historia

Ostrzeszów to miasto powiatowe w województwie wielkopolskim, siedziba gminy Ostrzeszów. Miejscowość usytuowana jest nieopodal Kalisza. Niedaleko jest również z Ostrzeszowa do Wrocławia czy Sieradza. Jest to moja pierwsza relacja z Wielkopolski, nigdy wcześniej nie byłem w tym regionie państwa polskiego. Ostrzeszów może czuć się dumny, gdyż to właśnie on jest pierwszym miastem w województwie wielkopolskim, które zwiedziłem. Dlaczego wybrałem tę osadę? Nie jestem w stanie udzielić jednoznacznej odpowiedzi. Być może wpływ na taki stan rzeczy miał zabytek związany z postacią króla Kazimierza Wielkiego, a mianowicie baszta, która jest pozostałością ostrzeszowskiej twierdzy obronnej. Nie w mniejszym stopniu zainteresował mnie również gotycki kościół parafialny i znajdujące się w jego wnętrzu oryginalne gotyckie malowidła, które wzbudzą podziw niejednego miłośnika sztuki sakralnej. Mogę powiedzieć, że w dużej mierze wpływ na moją wycieczkę do opisywanej osady miały zabytki, które pochodzą ze średniowiecza. No i oczywiście postać Kazimierza Wielkiego!

Niestety w Ostrzeszowie większość zabytków jest niedostępna dla turystów. Są wyznaczone godziny zwiedzania tego czy innego obiektu, ale jest to przeważnie niedziela (na przykład od 14.00). W soboty zobaczyć wnętrze zabytków jest wręcz niemożliwe. Jestem w stanie zrozumieć, że od poniedziałku do piątku ruch turystyczny w osadzie jest bardzo mały. Natomiast w weekendy włodarze miasta mogliby bardziej otworzyć się na zwiedzających. Wiem, że Ostrzeszów nie jest miastem docelowym turystów, ale można zmienić bardzo wiele w omawianej kwestii. Wystarczyłoby zainwestować w reklamę, która informowałaby potencjalnego przybysza o tym, że ten czy inny zabytek jest otwarty częściej, a szczególnie w okresie wakacyjnym. Mam nadzieję, że po moim apelu coś się zmieni. Nie ukrywam, że w powyżej omawianej kwestii jest trochę zawiedziony. Pomimo pewnych niedogodności, zapraszam na spacer po Ostrzeszowie! Jest to ciekawe miasto!

Krótki rys historyczny

Ostrzeszów uzyskał prawa miejskie w wieku XIII (prawdopodobnie przed rokiem 1283). Miasto miało korzystne położenie geograficzne, gdyż znajdowało się na szlaku handlowym z Wrocławia do Torunia czy Kalisza. W XIV stuleciu król Kazimierz Wielki wzniósł w Ostrzeszowie zamek obronny, do dziś zachowała się jedynie okazała baszta. Od XVI wieku do rozbiorów Ostrzeszów był siedzibą starostwa. W XIX stuleciu miasto straciło na znaczeniu, w odrodzonej Polsce pełnił funkcję miasta powiatowego. Dziś ma podobną rolę. Oprócz zamku w Ostrzeszowie zachował się gotycki kościół parafialny, którego budowę rozpoczęto w roku 1337. W wieku XV rozbudowano go. Warto dodać, iż stoi on w miejscu poprzedniego, drewnianego kościółka z wieku XIII. W latach 20. XVII stulecia ostrzeszowską farę strawił pożar. Niebawem świątynię odbudowano. W wieku XIX obiekt poddawano kilkakrotnie renowacji, wtedy też dobudowano kruchtę. W czasie drugiej wojny światowej Niemcy ukradli z kościoła ornaty, bieliznę kościelną czy też dzwony. Podczas okupacji niemieckiej zniszczeniu uległ kościół świętej Anny, który znajdował stosunkowo niedaleko od wyżej wzmiankowanego kościoła farnego.

Gotycki kościół parafialny pw. Wniebowzięcia NMP z wieku XIV, tzw. kościół farny

Świątynia nie jest dostępna dla turysty. Jedynie przez kratę można zobaczyć częściowo wnętrze kościoła. Uwagę przykuwają ciekawe malowidła. Do budowy kościoła użyto czerwonej cegły, która nadaje mu nutkę tajemniczości.

Baszta zamkowa, wiek XIV, fundator król Kazimierz Wielki

Ruiny zamku znajdują się na sztucznym wzniesieniu we wschodniej części Ostrzeszowa. Budowla miała na celu wzmocnienie pogranicza wielkopolsko-śląskiego. Do dziś zachowała się jedynie baszta oraz fragmenty murów. Obecnie w budowli funkcjonuje muzeum. Można też wejść na basztę, z której widać panoramę miasta. Warto podkreślić, iż jest to możliwe jedynie w niedzielę. Tuż przy baszcie działa kawiarnia.

Na stronie zabytek.pl można przeczytać, że „…pierwotny zamek zbudowano z cegły, na planie prostokąta o wym. 27 x ca 39 m. Od wschodu dobudowano 24 m wieżę na planie kwadratu o wym. 8,4×9,2 m, która od wys. 11,5 m ma kształt ośmioboczny. Obok wieży znajdowała się brama wjazdowa prowadząca na dziedziniec otoczony murami obwodowymi, zachowanymi częściowo do dzisiaj. W 1960 odbudowano wieżę…”. 

Kościół Chrystusa Króla z roku 1806

Pierwotnie był to obiekt użytkowany przez gminę ewangelicką. Po roku 1945 budowla została przejęta przez katolików. Omawiany budynek sakralny reprezentuje styl neogotycki. Posiada też charakterystyczną strzelistą wieżę.

Kościół i klasztor pobernardyński, koniec XVII – I połowa XVIII wieku

Drewniany kościół pw. św. Mikołaja, 1758

Niezwykły krzyż, znajduje się obok kościoła farnego

Omawiany krzyż jest z drewna gruszki. Z owym krucyfiksem związana jest pewna legenda. Spisał ją Władysław Golus. Opowiastka głosi, iż żył ongiś niejaki pastuszek, który został zamordowany przez własnego brata. W chwili śmierci chłopiec miał w kieszeni właśnie gruszkę. Z tym owocem został zresztą pogrzebany. W miejscu, gdzie pochowano pastuszka, wyrosło okazałe drzewo gruszki w kształcie krzyża. Ponadto po jakimś czasie właśnie ta gruszka zdradziła miejsce pochówku owego chłopaka. Wewnątrz krzyża znajduje się postać Chrystusa Frasobliwego, jej autorem jest Jerzy Kupczyk. Omawiany krzyż jest niejako pamiątką po tragicznej śmierci pastuszka.

Budynek neogotyckiej poczty

Budynek Gazowni Miejskiej, początek XX wieku 

Rynek w Ostrzeszowie wraz z ratuszem

Wieża ciśnień, początek wieku XX

Dworek z 1885 roku, obecnie hotel oraz restauracja

Na stronie hotelu i restauracji „Dworek 1885” można przeczytać, iż „Historia obiektu Hotel i Restauracja „Dworek 1885” sięga, jak można wywnioskować z nazwy, dziewiętnastego wieku. Dworek powstał w 1885 roku, służąc celom mieszkaniowym i był własnością Teodora Raczyńskiego, a następnie został nabyty przez Edwarda Hulewicza, który był znany ze swej szerokiej działalności charytatywnej w Ostrzeszowie i okolicach.

W 1919 roku dworek przeszedł w ręce Sylwestra Hęćki, nauczyciela i pierwszego powojennego inspektora szkolnego. Kilka lat po zakończeniu II wojny światowej, obiekt został jednak przejęty przez zarząd Państwowych Gospodarstw Rolnych. PGR umieścił w budynku biura oraz mieszkania pracownicze. W kolejnych latach obiekt został przeznaczony na mieszkania komunalne. 

Nadeszła zmiana ustrojowa i w 1997 roku dworek zostaje zakupiony od rodziny Hęćków przez osoby fizyczne, które stworzyły spółkę prawa handlowego. Nastąpiła renowacja oraz rozbudowa obiektu z przeznaczeniem na restaurację oraz hotel.

Od tego czasu Hotel i Restauracja Dworek 1885 prężnie się rozwija, niezmiennie oferując przy tym swoim Gościom komfortowy nocleg, pyszne posiłki oraz dodatkowe atrakcje i udogodnienia. Dzięki bogatej ofercie pobytowej, a także rozlicznym uroczystościom, takim jak przyjęcia weselne, komunijne czy firmowe imprezy integracyjne, adres ul. Kaliska 7/9 jest znany nie tylko w Ostrzeszowie.”

Jest to niewątpliwie bardzo zadbany obiekt. Zachowano wszystkie oryginalne elementy wystroju zewnętrznego dworku. Budowla znajduje się nieopodal baszty zamkowej. Z hotelu jest bardzo blisko do ostrzeszowskiego rynku.

Wieża ciśnień kolejowa, 1910

Obiekt był używany do zasilania parowozów.

Dworzec kolejowy, 1875

Warto przyjechać do Ostrzeszowa!

Zdj. Andrzej Pietruszka, info na podstawie strony zabytek.pl, polskaniezwykla.pl oraz strony hotelu „Dworek 1885”. 6 sierpnia 2022 roku.