Orawka, małopolskie

Orawka to nieduża wieś w powiecie nowotarskim województwa małopolskiego, w przygranicznej gminie Jabłonka. Wioska znajduje się nieopodal granicy ze Słowacją. Najważniejszym zabytkiem miejscowości jest drewniany kościół pw. Jana Chrzciciela z XVII stulecia. Zapraszam na spacer po osadzie!

Historia Orawki

Orawka znajduje się na Górnej Orawie. Omawiane tereny były bardzo późno zasiedlone przez ludzi. Dopiero w II połowie XVI i na początku XVII stulecia na Górnej Orawie zaczęli pojawiać się pierwsi osadnicy. Wpływ na taki stan rzeczy miało to, iż były to tereny górskie, trudno dostępne dla ówczesnego człowieka. Na dodatek gleba nie była najlepszej jakości, a rolnictwo w tamtych czasach odgrywało nadrzędną rolę. Akcję kolonizacyjną Górnej Orawy prowadzili Thurzonowie pod pieczą komitatu orawskiego, formalnie podlegającego pod Królestwo Węgier. Powyżej wspominany ród był również właścicielem zamku orawskiego. Na opisywanych terenach osiedlała się głównie ludność wyznania rzymskokatolickiego. Nie podobało się to Thurzonom, którzy za wszelką cenę chcieli narzucić jej luteranizm. Proces zasiedlania Górnej Orawy to proces bardzo skomplikowany, ponieważ utrudniały go konflikty pod względem narodowościowym i religijnym na terenie dawnego Królestwa Węgier.

Wraz z pojawieniem się w Orawce katolików, zaczęto wznosić kościół. Inicjatorem jego budowy był ks. Jan Szczechowicz. Popierał go w tym przedsięwzięciu cesarz Ferdynand III, który dążył do wzmacniania katolicyzmu na omawianych terenach, jednocześnie osłabiając wpływy luteranizmu. Świątynię orawską zaczęto wznosić w roku 1650. Wiadomo, że jej budowę ukończono przed śmiercią ks. Szczechowicza, a miało to miejsce w roku 1659. Konsekrowano budowlę w 1715.

Na przestrzeni lat budowla ulegała przebudowom oraz rozbudowom. Nie wiadomo jednak, czy wieża świątyni pochodzi z tego samego okresu, co prezbiterium czy nawa. Niegdyś posiadała hełm, był on barokowy, cebulasty, zakończony niewielką latarnią. Na początku wieku XVIII do obiektu dobudowano kaplicę Matki Bożej Bolesnej. Jest ona murowana i dostawiona do prezbiterium.

Na początku wieku XX wieża kościelna zmieniła całkowicie kształt. Dotrwała ona do dziś i reprezentuje styl neogotycki, ponieważ jest strzelista. Po 1945 roku świątynia przechodziła kilkakrotnie renowację. W roku 2021 orawski kościół uznano za pomnik historii. Obiekt nie jest jednak na liście UNESCO. W roku 2022 decyzją władz województwa małopolskiego, kościół ten jest na liście budowli, które można zwiedzać w okresie letnim A.D. 2022. Są do tego wyznaczone odpowiednie godziny, w których jest on otwarty. Po obiekcie oprowadza bardzo miła Pani przewodnik, która posiada obszerną wiedzę na jego temat. Jest to najstarszy kościół na Górnej Orawie. Warto go zobaczyć!

Świątynia jest otwarta:

czwartek-sobota: 9:00-18:00*
niedziela:12:00-17:00*
*przerwa obiadowa w godz. 13:00-13:30

Świątynia w Orawce ujęta na fotografii

Dawna farbiarnia płócien w Orawce, wiek XVIII

Remiza strażacka

W centrum Orawki

Zdjęcia Andrzej Pietruszka, niedziela, 14 sierpnia 2022. Informacje na podstawie broszury „Orawka. Kościół pw. Jana Chrzciciela” autorstwa Pawła Kutasia, Wydawnictwo „Promo”, Zakrzów 2020

Autor: Andrzej Pietruszka