Janowiec nad Wisłą, lubelskie

Uroczy i bajkowy Janowiec

Janowiec nad Wisłą to duża wieś w powiecie puławskim województwa lubelskiego, siedziba gminy Janowiec. Jest to jedna z najstarszych miejscowości w okolicy, a jej początki sięgają XI i XII wieku. Początkowo osada nosiła nazwę Serokomla i należała do rodu Janowskich. Na przełomie XV i XVI stulecia miejscowość przeszła we władanie Firlejów. Obecna nazwa osady pojawiła się w XVI stuleciu, kiedy to Piotr Firlej otrzymał od króla Zygmunta I prawo do założenia miasta. W okresie późniejszym miejscowość miała jeszcze kilku właścicieli. Jak się dowiedziałem od jednego z mieszkańców Janowca, jakiś czas temu organizowano referendum w sprawie ponownego nadania osadzie praw miejskich. Większość mieszkańców była przeciwna temu. Zabrakło bodajże 90 głosów (informacja może być niedokładna, ponieważ o tym powiedział mi miejscowy Pan, który często przesiaduje na ławce obok kościoła i lubi porozmawiać z turystami; z góry przepraszam za nieścisłości). Tak na marginesie, jest to bardzo pozytywny i przyjazny człowiek. To właśnie dzięki tej osobie mam dobre wspomnienia z wycieczki do Janowca. Do najważniejszych zabytków osady należałoby zaliczyć kościół parafialny, zamek czy dworek. Już teraz mogę powiedzieć, iż województwo lubelskie jest moim wielkim odkryciem roku 2023. Zakochałem się w tym regionie. Pozostajemy nadal na szlaku renesansu lubelskiego. Zapraszam na spacer po Janowcu. 

Centrum miejscowości

Kościół parafialny

Jest to późnorenesansowy obiekt, który powstał na fundamentach poprzedniej, gotyckiej świątyni. Uczeni twierdzą również, że kaplica św. Anny (będąca obecnie częścią świątyni) może być właśnie tamtym pierwotnym kościołem. Renesansowa budowla, która dotrwała do dziś, została zaprojektowana przez Jakuba Balina. We wnętrzu kościoła ciekawie prezentuje się nagrobek Andrzeja i Barbary Firlejów. Jego wykonawcą jest Santi Gucci, włoski artysta. Oryginalne wygląda sklepienie oraz ołtarz główny.

Zamek Firlejów

Budowlę wzniesiono na początku XVI stulecia przez Piotra i Mikołaja Firlejów. W pierwszej połowie XVII stulecia obiekt ten został rozbudowany przez ród Tarłów. Natomiast w drugiej połowie XVII wieku przeszedł we władanie Lubomirskich. Zamek mocno ucierpiał podczas najazdu szwedzkiego. Lubomirscy odbudowali obiekt, po czym sprzedali go Mikołajowi Piaskowskiemu. W roku 1975 Leon Kozłowski, ostatni prywatny właściciel zamku, postanowił o jego sprzedaniu Muzeum Nadwiślańskiemu w Kazimierzu Dolnym. Obecnie w budowli mieści się właśnie Muzeum.

Skansen

Dworek

Zabudowania gospodarcze

Widoki z Góry Zamkowej

Warto przyjechać do Janowca nad Wisłą!

Zdjęcia Andrzej Pietruszka, 23 lipca 2023 r.

Informacje na podstawie:

• Przewodnik „Kazimierz Dolny i Okolice”, wydawnictwo „Elipsa”, Skarżysko-Kamienna, 2012;
• Przewodnik z serii „Polska Niezwykła”, część o woj. lubelskim, praca zbiorowa, 2021;