Zabytki miasta Toszek k. Gliwic, śląskie

Toszek to miasto w powiecie gliwickim województwa śląskiego. Osada otrzymała prawa miejskie w roku 1235 i jest jedną z najstarszych w okolicy. Do najważniejszych zabytków miejscowości należałoby zaliczyć następujące obiekty: zamek, kościół parafialny oraz ratusz z rynkiem. Zapraszam na wirtualną wycieczkę po Toszku.

Zamek toszecki

Historia zamku w Toszku sięga czasów średniowiecznych i jest ściśle związana z kasztelanią toszecką. Około roku 1430 gród w Toszku został spalony. W okresie późniejszym książę toszecki Przemysław wybudował nowy gotycki zamek. W połowie XVII stulecia budowla została przebudowana przez hrabiego Caspara Collonę. Nad pracami nadzorował lombardzki architekt Giovanni Seregni. Powstało wtedy skrzydło mieszkalne oraz budynek bramny z portalem z herbem rodowym i napisem: ” CASPAR COMMES COLONNA 1666″. W marcu 1811 roku na zamku wybuchł pożar. Do dzisiaj zachował się budynek bramny oraz budynek mieszkalny z basztą oraz przylegającą do niego dawną stajnią. Po stronie wschodniej można zobaczyć fortyfikacje z czterema bastejami, fosą oraz basztami. W połowie wieku XX zamek został częściowo odbudowany. W obiekcie zaczęły funkcjonować toszeckie instytucje kulturalne. W latach 1963-1989 na zamku działało kino ” ZAMECZEK”. Obecnie na zamku działa CENTRUM KULTURY „ZAMEK W TOSZKU”.

Warto też nadmienić, że w XIX wieku (po pożarze toszeckiej twierdzy w roku 1811) obok zamku powstał okazały pałac na zlecenie hrabiny Gizeli Gaschin. Ostatni właściciele dóbr toszeckich, a mianowicie rodzina Guradze, mieszkali w pałacu do roku 1944, kiedy to armia radziecka doszczętnie spaliła omawiany obiekt. Na miejscu pałacu znajduje się obecnie parking. Władzom Toszka pod koniec lat 80. ubiegłego stulecia udało się spotkać z potomkami ostatnich właścicieli pałacu. Przywieźli oni ze sobą cenne rodzinne pamiątki, które mieli zamiar przekazać gminie Toszek. Podczas spotkania doszło do kradzieży samochodu, w którym znajdowały się zabytkowe przedmioty. Pomimo tego, że sprawa została przekazana odpowiednim służbom, przedmiotów jednak nie odnaleziono.

Istnieją również legendy związane z zamkiem w Toszku. Otóż z obiektem wiąże się legenda o złotej kaczce. W 1811 roku miał miejsce pożar toszeckiego zamku. Hrabina Gizela przed wydostaniem się z płonącej budowli, udała się najpierw do podziemi, skąd zabrała cenny klejnot rodzinny, a mianowicie złotą kaczkę. Hrabina niebawem zmarła, a skarbu nigdy nie odnaleziono. Jest jeszcze druga legenda. W pierwszy dzień Wielkiej Nocy na zamku pojawia się duch białej damy. Jest to prawdopodobnie duch córki strażnika, która została wrzucona do lochów przez srogiego grafa.

Zapraszam do obejrzenia zdjęć zamku.

Kościół św. Katarzyny Aleksandryjskiej w Toszku

Kościół powstał w XV stuleciu. Jego fundatorem jest Przemysław IV. Pierwotnie był to gotycki kościół, ale w XVIII stuleciu został przebudowany w stylu barokowym.

Ratusz i rynek toszecki

Zdjęcia A. Pietruszka, 28 czerwca 2021 roku, Toszek k. Gliwic

Autor: Andrzej Pietruszka