W stolicy Warmii i Mazur. Olsztyn, warmińsko-mazurskie

13 maja 2022

Dziś przenosimy się do stolicy województwa warmińsko-mazurskiego, a mianowicie do Olsztyna. W maju br. po raz pierwszy byłem w tej części Polski, która, szczerze przyznam, zrobiła na mnie duże wrażenie. Co może zaoferować województwo warmińsko-mazurskie? Na pewno jest to przepiękna przyroda, rzeki, jeziora, ale również zabytki, które mają ciekawą historię. Warto podkreślić, iż Warmia i Mazury to kraina gotyckich zamków, które nadają jej nutkę tajemniczości. Ich historia po prostu zachwyca! Dzisiejszy artykuł będzie o Olsztynie. W internecie można przeczytać, że w tym grodzie jest aż szesnaście jezior, mnóstwo parków i zieleni. Tak, to prawda, Olsztyn jest bardzo zielony, uroczy i zadbany. Stolica regionu może zaoferować przybyszowi fajne miejsca do wypoczynku. Co można zobaczyć w tym mieście? Zapraszam na spacer po stolicy województwa warmińsko-mazurskiego 🙂

Gotycka katedra pw. św. Jakuba

Jest to jeden z najcenniejszych i najstarszych zabytków Olsztyna. Obiekt wybudowano w połowie XIV stulecia. Budowla posiada wysoką, czworokątną wieżę z roku 1596, która zwieńczona jest hełmem z latarnią. W długiej połowie wieku XIX katedrę poddano renowacji, nadając jej cechy neogotyckie. W roku 1896 świątynia ucierpiała z powodu pożaru. Z dawnego wyposażenia zachowało się mało. Podczas wojen napoleońskich francuscy żołnierze zamknęli w katedrze jeńców rosyjskich, którzy chcąc się ogrzać, spalili drewniane wyposażenie tej przepięknej budowli. Kościół posiada bogato zdobione sklepienie, gotyckie tabernakulum, barokowe rzeźby św. Andrzeja i św. Jakuba Starszego. Budowla posiada piękne witraży oraz oryginalne organy. Na uwagę także zasługuje krucyfiks w prezbiterium. Ciekawie reprezentuje się tryptyk, który przedstawia scenę Ukrzyżowana Jezusa. Jest to dość oryginalny obraz, ponieważ przedstawiono na nim m.in. Mojżesza, który ma rogi. Dlaczego Mojżesz został przedstawiony w taki nietypowy sposób? Za przekład Biblii z IV stulecia jest odpowiedzialny św. Hieronim. To właśnie on błędnie przetłumaczył hebrajskie słowo qaran (promienieć) jako łacińskie cornatus (rogaty). Mojżesz po powrocie z góry Synaj został właśnie „opromieniony” obecnością Boga, a św. Hieronim dodał mu przez przypadek rogi. Autor omawianego tryptyku w katedrze olsztyńskiej jak gdyby wiedział, że coś nie gra i przedstawił te rogi jako loki, niczym Mojżesz ma nietypową i bardzo oryginalną fryzurę. Warto też zobaczyć boczny ołtarz Matki Boskiej Ostrobramskiej z Wilna.

Zamek krzyżacki w Olsztynie

Miasto leży nad rzeką Łyną. Prawa miejskie uzyskało w roku 1353. Wtedy też zaczęto budować zamek, który należał do kapituły warmińskiej, która do roku 1454 podlegała opiece wojskowej zakonu krzyżackiego. Budowla zwieńczona jest strzelistymi gotyckimi szczytami. Do starej, gotyckiej części przylegała niższa, barokowa. Zamek posiada mury obwodowe o grubości 2 metry. Od strony rzeki znajduje się owalna wieża, nakryta hełmem. Obecnie na zamku działa Muzeum Warmii i Mazur, w którym są prezentowane zbiory historyczne, przyrodnicze czy etnograficzne. Najbardziej interesująca jest część gotycka, gdzie można podziwiać gwiaździste sklepienie. Na zamku można też zobaczyć tablicę astronomiczną, wykonaną przez samego Kopernika. Owa tablica posłużyła uczonemu do wyznaczenia równonocy wiosennej i jesiennej. Warto dodać, iż w latach 1516-1519 i 1520-1521 na zamku przebywał Mikołaj Kopernik. To własnie tam znany uczony prowadził badania, w wyniku których powstała rozprawa „O obrotach sfer niebieskich”.

Tablica astronomiczna wykonana przez Kopernika

Neogotycki kościół Najświętszego Serca Pana Jezusa

Budowla została wzniesiona na przełomie XIX i XX wieku w stylu neogotyckim. Architektem świątyni jest Fritz Heitmann. Kościół posiada trzy strzeliste wieże, najwyższa ma ponad 80 metrów wysokości. W nawie głównej zwiedzający może zobaczyć sklepienie gwiaździste, w nawach bocznych trójdzielne, a w prezbiterium natomiast, kryształowe. Ołtarz główny powstał w roku 1911, z tego samego okresu pochodzą ołtarze boczne.

Kościół NMP Królowej Polski, neogotycki, XX wiek

Neogotycki kościół ewangelicki, II połowa XIX wieku

Planetarium olsztyńskie

Budowla powstała w celu uczczenia pięćsetnej rocznicy (1973) urodzin Mikołaja Kopernika. Planetarium to miejsce, gdzie zwiedzający wprowadzany jest w tajemniczy świat planet i gwiazd. We wnętrzu budowli można poczuć się astronomem. Obiekt znajduje się przy alei Piłsudskiego 38. Odległość od dworca głównego do planetarium to około 1,5 km.

Nowy Ratusz z XX stulecia

Budynek neogotyckiej poczty

Gotycka Wysoka Brama

Obiekt wybudowano w XIV stuleciu. Jest to jedyna z zachowanych trzech średniowiecznych bram w Olsztynie. W roku 2003 budowlę odnowiono. W jednej z wnęk umieszczono obraz Matki Bożej Królowej Pokoju.

Budynek „Gazety Olsztyńskiej”

Obiekt znajduje się przy Targu Rybnym. Budynek, który możemy zobaczyć obecnie, jest rekonstrukcją budowli, która została wybudowana w wieku XX i znajdowała się w tym samym miejscu. W latach 1920-1939 w obiekcie działała siedziba „Gazety Olsztyńskiej”, która miała na celu krzewienie polskości na Warmii i Mazurach. Pod koniec 1939 Niemcy ostentacyjnie zburzyli budynek. Już wcześniej, bo we wrześniu tego samego roku, gestapo aresztowało redaktora naczelnego Seweryna Pieniężnego juniora. Decyzję o odbudowie siedziby gazety podjęto w roku 1988, a już w roku następnym olsztynianie i przybysze mogli podziwiać wierną kopię poprzedniego budynku.

W budowli obecnie znajduje się księgarnia, jak również jeden z oddziałów Muzeum Warmii i Mazur.

Targ Rybny i siedziba „Gazety Olsztyńskiej”

Wiadukty kolejowe w Olsztynie

Obiekty znajdują się nad rzeką Łyną. Pierwszy wiadukt powstał w latach 1871-1872, a drugi natomiast, dwadzieścia lat później. Gdy pociąg znajduje się na wiadukcie, to z jego okien można podziwiać Stare Miasto.

Pomnik Mikołaja Kopernika

Rynek w Olsztynie

Stary ratusz został wzniesiony w drugiej połowie wieku XIV. Pierwotnie była to niewielka budowla, która składała się z jednego skrzydła. W roku 1620 gmach ratusz mocno ucierpiał podczas pożaru. Nieco później obiekt odbudowano, nadając mu bardziej okazalszy wygląd. W dwudziestoleciu dobudowano trzecie skrzydło. Dzisiejszy ratusz powstał w wyniku rekonstrukcji, która miała miejsce po roku 1945. W budowli obecnie mieści się biblioteka.