Spytkowice, małopolskie

Spytkowice to wieś (dawniej miasto) w powiecie wadowickim województwa małopolskiego, jest siedzibą gminy. Osada leży przy linii kolejowej z Krakowa do Oświęcimia. Bez problemu dotrzemy tam własnym środkiem transportu, autobusem czy też pociągiem. Wieś jest dobrze skomunikowana ze stolicą regionu. Do najważniejszych zabytków osady należałoby zaliczyć barokowy kościół parafialny czy też zamek. Zapraszam zatem na spacer po Spytkowicach.

Krótki rys historyczny

Historia Spytkowic sięga aż trzynastego wieku. Historycy twierdzą, że na terenie obecnych Spytkowic znajdował się niegdyś gródek książęcy. W 1228 lub 1229 w Spytkowicach Henryk Brodaty zwołał wiec zamożnych. Do roku 1492 osada pozostawała we władaniu książąt oświęcimsko-zatorskich. Później zaś przeszła w ręce Piotra Myszkowskiego herbu Jastrzębiec. Uczeni twierdzą, że to właśnie on był fundatorem miejscowego zamku bądź dworu obronnego (są różne określenia tej budowli). Następnie obiekt odziedziczył jego syn Wawrzyniec, a potem wnuk Mikołaj. Z roku 1543 roku pochodzi pierwsza wzmianka o zamku w Spytkowicach. Budowlę tę określano jako castrum seu fortalicium. Przed 1630 obiekt przebudowano w barokową rezydencję, a dzieła tego dokonał biskup Marcin Szyszkowski. W latach późniejszych Spytkowice należały do Opalińskich, Lubomirskich i Potockich. Obiekt mocno ucierpiał podczas działań wojennych w 1945 roku. W pomieszczeniach dawnego zamku mieści się obecnie filia Archiwum Narodowego z siedzibą w Krakowie.

Kościół parafialny w stylu barokowym pw. św. Katarzyny, 1633-1683

Zamek lub rezydencja obronna, mieszanka stylów

  • była to pierwotnie budowla gotycko-renesansowa;
  • najstarsze elementy pochodzą z I poł. XVI stulecia;
  • zbudowany z inicjatywy Myszkowskich;
  • najstarsze elementy pochodzą z epoki gotyku;
  • w 1630 obiekt przebudowano w stylu barokowym;
  • jest to budowla trzyskrzydłowa, z wieżami narożnymi;
  • obecnie archiwum;

Informacje na podstawie strony zabytek.pl oraz książki z serii Polska Niezwykła, część o małopolskim.

Zdjęcia Andrzej Pietruszka, luty 2022

Autor: Andrzej Pietruszka