Sancygniów, świętokrzyskie

9 czerwca 2023

W rodzinnym gnieździe Sancygniowskich

Sancygniów jest jedną z tych osad wiejskich w Polsce, o której można odnaleźć wiele ciekawych informacji w przewodnikach turystycznych czy innej literaturze. Tę „sławę” Sancygniów może zawdzięczać Sancygniowskim, którzy przez wieki byli właścicielami omawianej miejscowości. Otóż Sancygniów to wieś w powiecie pińczowskim województwa świętokrzyskiego, w gminie Działoszyce. Do najważniejszych zabytków wioseczki należy zaliczyć dwór oraz gotycki kościół. Zapraszam na spacer po Sancygniowie.

Do XVII stulecia właścicielami Sancygniowa byli Sancygniowscy. Po śmierci ostatniego przedstawiciela tego rodu, wioska często zmieniała gospodarzy. Zmiana ta sprawiła, iż miejscowa rezydencja zaczęła tracić na znaczeniu. Sancygniowscy przyczynili się do budowy bramy, która strzeże wstępu na teren majątku. Wznieśli też XV-wieczny kościół pw. św. św. Piotra i Pawła. Jest to gotycka budowla. Świątynia ta była wielokrotnie przebudowywana, przez co nabyła wiele cech stylu barokowego oraz rokokowego.

W 1835 roku miejscowy majątek wykupił Józef Deskur, który był Francuzem osiadłym w Polsce po rewolucji francuskiej. Nowy właściciel wydał swoją córkę za niejakiego Andrzeja, który przyczynił się do odnowy rezydencji. Uczestniczył on również w wystąpieniu przeciwko zaborcy, przez co spędził kilkanaście lat na Syberii. Andrzej po powrocie z zesłania, zaczął rozwijać rzemiosło oraz edukować miejscową ludność. Natomiast jego syn Józef, zajmował się malarstwem. Współpracował on również z Henrykiem Sienkiewiczem, dla którego wykonał cykl sztychów do „Baśni tysiąca i jednej nocy”.

W 1882 roku na miejscu starego dworu obronnego powstał pałac. Budowlę ozdobiono popiersiami królów polskich oraz wieszczów. Nad wejściem głównym umieszczono dwie tablice, które wykonano z kamienia. Jedną z nich pozostawiono pustą, ażeby w przyszłości wyryć na niej datę odzyskania przez Polskę upragnionej niepodległości. Pałac przetrwał w stanie nienaruszonym do końca drugiej wojny światowej. Po tym okresie zaczął stopniowo popadać w ruinę. Obecnie przy budowli trwają prace remontowe. Nie ma możliwości zwiedzenia pałacu, gdyż jest w rękach prywatnych.