Opactwo w Szczyrzycu, małopolskie

Szczyrzyc to wieś (kiedyś miasto) w powiecie limanowskim województwa małopolskiego, w gminie Jodłownik. Najważniejszym zabytkiem omawianej miejscowości jest opactwo ojców cystersów, które zostało założone w roku 1234. Szczyrzyc to typowo górska osada, która otoczona jest wzniesieniami oraz lasami. Wieś ta stanowi również doskonałą bazę noclegową, która umożliwia zaplanowanie krótszych czy też dłuższych wędrówek w góry. W Szyczyrzycu można zobaczyć jeszcze browar klasztorny, zabudowania gospodarcze, placówkę muzealną przy opactwie, drewniane domy w stylu góralskim i in. Zapraszam na spacer po osadzie.

Opactwo Cystersów w Szczyrzycu

Omawiane opactwo powstało w wieku XIII, kiedy to wojewoda krakowski Teodor Cedro herbu Gryf sprowadził cystersów z Jędrzejowa na Podhale. Miało to miejsce za panowania księcia Henryka Brodatego, który wydał odpowiednią zgodę na założenie nowej placówki. Braciom pierwotnie nadano teren pod budowę opactwa w Ludźmierzu nieopodal Nowego Targu. Wojewoda Teodor Cedro bardzo troszczył się o zakonników, podarował im również takie miejscowości, jak Gruszowa, Godusza, Rogoźnik oraz Szczyrzyc. Niebawem bracia przenieśli się właśnie do Szczyrzyca, natomiast w Ludźmierzu funkcjonował ich przeorat. W omawianej osadzie cystersi stworzyli bardzo silny ośrodek religijno-gospodarczy. Miejscowość posiadała doskonałe położenie geograficzne, ponieważ znajdowała się na szlaku handlowym z Polski na Węgry.

Cystersi żyją według zasady „ora et labora”, czyli „módl się i pracuj”. Przy klasztorze w Szczyrzycu funkcjonuje browar, hodowane są również zwierzęta (owce, krowy, kozy, wszelakie ptactwo), produkowane są sery, jogurty, kefiry, miody, przetwory, dżemy czy też piwo itd. Produkty te można zakupić w sklepiku, który działa przy opactwie. Cystersi to zakon samowystarczalny, ponieważ prowadzi, jakby to można określić, własną działalność gospodarczą. Bracia godzą zatem dwie czynności: modlitwę oraz pracę. W okresie od 25 grudnia do 2 lutego przy opactwie funkcjonuje Żywa Szopka. Można w niej zobaczyć zwierzęta z szczyrzyckiego gospodarstwa klasztornego. Jest to bardzo duża atrakcja dla dzieci.

Wygląd zewnętrzny opactwa szczyrzyckiego

Wnętrze kościoła klasztornego

Kościół klasztorny został poświęcony w roku 1642. Jego budowa trwała około dwadzieścia lat. W ołtarzu głównym znajduje się obraz Matki Boskiej Szczyrzyckiej. Dzieło to zostało namalowane na desce lipowej (data nie jest dokładnie znana, na tablicy informacyjnej w miejscowości napisano, iż miało to miejsce między rokiem 1500 a 1600). W ołtarzu głównym umieszczono figury świętego Wojciecha oraz świętego Stanisława. Ołtarze boczne są barokowe. Sufit oraz ściany udekorowano malowidłami.

Gotyckie drzwi wejściowe do kościoła

We wnętrzu świątyni między innymi można zobaczyć gotycki obraz, który przedstawia Matkę Boską z Aniołami. Dzieło to pochodzi z roku 1470 i powstało prawdopodobnie w szkole artystycznej krakowsko-sądeckiej. Cennym elementem wystroju kościoła jest gotycki krzyż z około 1440. Ciekawie prezentują się lwy przy stallach.

Muzeum klasztorne

Browar klasztorny

Zabudowania gospodarcze

Szopka

Kot klasztorny

Widok na okolicę

Wiosna w ogrodzie klasztornym

Pomnik wojewody krakowskiego Teodora

Opactwo jako dom dla nietoperzy

W centrum miejscowości

Warto przyjechać do Szczyrzyca i zwiedzić opactwo!!!

Informacje na podstawie tablic informacyjnych w osadzie oraz broszurki informacyjnej zakupionej w opactwie. Foto Andrzej Pietruszka, 1 lutego 2025 roku.